زگیل تناسلی زنان، علت، علائم و درمان

زگیل تناسلی زنان یکی از رایج ترین بیماریهای مقاربتی می باشد که ناشی از ویروس اچ پی وی یا پاپیلومای انسانی (HPV) است. حدود %75 مردان و زنان به زگیل های تناسلی مبتلا می شوند. به طور تقریبی هر ساله در حدود 30 میلیون نفر به این ویروس آلوده می شوند که حدود50%  از مبتلایان بین سنین 15 تا 25 سال هستند. زنان بیشتر از مردان در معرض مبتلا به این ویروس قرار دارند. آلوده شدن به گروهی از ویروس های اچ پی وی در زنان می تواند منجر به سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم شود. زگیل تناسلی بافت های مرطوب ناحیه تناسلی را درگیر می کند. زگیل های تناسلی ممکن است کوچک و به فرم برآمدگی گوشتی و یا ظاهر شبیه گل کلم داشته باشند. در بسیاری از موارد، زگیل ها آنقدر کوچک هستند که تشخیص داده نمی شوند.

علائم و نشانه های زگیل تناسلی زنان

ویروس HPV در سه ناحیه بدن که در برقراری روابط جنسی بیشتر درگیر هستند می تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود.

·        زگیل ناحیه تناسلی که از طریق ارتباط جنسی واژینال منتقل می شود.

·        ناحیه مقعد که بر اثر ارتباط جنسی دچار زگیل مقعدی می شود.

·        زگیل تناسلی در دهان، زبان، لبها و گلو که ناشی از ارتباط جنسی دهانی است.

زگیلهای تناسلی همچنین روی فرج، دیواره های واژن، ناحیه ی بین فرج و مقعد، مقعد و دهانه ی رحم ایجاد شوند. نشانه ها و علایم زگیل تناسلی عبارتند از:

·        تشکیل برآمدگی های کوچکی به رنگ پوست یا به رنگ خاکستری در ناحیه ی تناسلی

·        تجمع چند زگیل در مجاورت یکدیگر که حالتی گل کلمی شکل تشکیل می دهند

·        احساس خارش یا ناراحتی در ناحیهی تناسلی

·        خونریزی در جریان رابطه ی جنسی

·        اگر زگیل تناسلی در مجاری ادرار ایجاد شود، ممکن است موجب انسداد مجاری ادرار شود.

عوامل موثر بر تشکیل زگیل تناسلی در زنان

همان طور که اشاره شد اصلی ترین علت زگیل تناسلی نوعی ویروس DNA دار به نام HPV یا پاپیلومای انسانی می باشد. این ویروس عامل اصلی به وجود آمدن تمامی انواع زگیل هاست ولی از آنجایی که تا به امروز بیش از 100 تیپ مختلف از آن شناسایی شده است، هر تیپ زگیل های متفاوتی را در سطوح مختلف بدن ایجاد می کنند. برخی از تیپ های ویروس HPV عامل ایجاد زگیل های تناسلی شناخته شده اند. ویروس HPV در اثر اولین تماس و رابطه ی جنسی با فرد آلوده به بدن فرد منتقل می شود. افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند، بیشتر در معرض زگیل های تناسلی قرار دارند. این بیماری دارای یک دوره ی خاموشی است و علائم و نشانه های زگیل های تناسلی بلافاصله در بدن فرد به وجود نمی آید. با توجه به وضعیت سیستم ایمنی بدن هر فرد مدت زمانی طول می کشد تا زگیل های تناسلی علائم و نشانه های خود را بروز دهند. در برخی افراد که به سایر بیماری های آمیزشی مبتلا هستند و سیستم ایمنی بدنی آنها بسیار ضعیف است علائم و نشانه های زگیل های تناسلی در مدت زمان بسیار کوتاه تری ظاهر می شوند.

بطور کلی عواملی که خطر ابتلا به این عفونت را افزایش میدهند عبارتند از:

·        داشتن رابطه ی جنسی محافظت نشده با شریکهای جنسی متعدد

·        ابتلا به یک بیماری مقاربتی دیگر

·        داشتن رابطه ی جنسی با فردی که از سابقه ی روابط جنسی او بی اطلاع هستید

·        شروع فعالیت جنسی از سنین پایین

·        سیستم ایمنی ضعیف

علت مبتلا شدن دختران باکره به زگیل تناسلی

زگیل تناسلی به شدت مسری است و سرایت این زگیل ها و ویروس ناشی از آنها لزوما از طریق دخول اتفاق نمی افتد. بلکه توسط تماس ناحیه های تناسلی با یکدیگر، رابطه مقعدی، رابطه جنسی دهانی و تماس قسمت هایی از پوست که کاندوم آنها را نمی پوشاند، امکان پذیر است. در دختران مجرد و باکره بهترین روش درمان زگیل با لیزر می باشد. لازم به ذکر است که به محض تشخیص، این عارضه نیاز به درمان دارد زیرا در صورت نادیده گرفتن، ممکن است منجر به سرطان رحم یا مقعد شود.

عوارض زگیل تناسلی در زنان

1)     انتقال ویروس از مادر مبتلا به زگیل تناسلی به نوزاد:

از آنجایی که زگیل های تناسلی می توانند به راحتی تکثیر و آسیب پذیر شوند، زایمان طبیعی به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود؛ اگر مادری كه دچار زگیل ناحیه تناسلی است، نوزاد خود را به روش زایمان طبیعی بدنیا آورد، احتمال دارد نوزاد هم به ویروس پاپیلومای انسانی آلوده گردد. همچنین زنان بارداری كه دچار زگیلهای تناسلی بزرگ و وسیع در ناحیه تناسلی هستند در معرض انسداد مجرای ادراری و مشكلات ادراری خواهند بود. اگر زگیل ها روی واژن قرار داشته باشند، می توانند کشش (الاستیسیته) واژن را کاهش داده و سبب انسداد آن حین زایمان نیز گردند.

2)      سرطان دهانه رحم (سرویكس):

ویروس مولد زگیل تناسلی یا HPV از عوامل اصلی سرطان سرویكس در زنان به شمار می آیند. انواع خاصی از این ویروس با سرطان دهانه رحم ارتباط دارند، در واقع ویروس زگیل تناسلی باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در سلولهای دهانه رحم زنان مبتلا می شود و در طول سالهای بعد این سلولها به سلول سرطانی تبدیل می گردند. البته همه زنان مبتلا به ویروس زگیل تناسلی دچار سرطان سرویكس نمی شوند ولی برای تمام زنان كه دارای فعالیت جنسی می باشند انجام منظم و دوره ای تست پاپ اسمیر الزامی است. با انجام تست پاپ اسمیر، اگر شما دچار مراحل ابتدایی تغییرات غیرطبیعی سلولهای سرویكس شده باشید قبل از سرطانی شدن قابل تشخیص و درمان خواهید بود.
3)     سرطان واژن:

در زنان جوان احتمال ابتلا به سرطان واژن با ویروس زگیل تناسلی بالا می باشد. باید توجه داشته باشید که سلولهای بافت پوششی واژن هم مانند دهانه رحم بعد از آلودگی به ویروس زگیل تناسلی، قبل از اینکه سرطانی شوند دچار تغییرات ابتدایی پیش سرطانی می گردند. ممکن است زنان مبتلا به تغییرات پیش بدخیم دهانه رحم، تغییراتی در سلولهای واژن نیز داشته باشند که منجر به سرطان واژن خواهد شد.

4)     سرطان مقعد (آنال کانسر):

رابطه جنسی آنال و یا گسترش ویروس زگیل تناسلی به مقعد می تواند زمینه ساز سرطان این ناحیه گردد.

5)     بدخیمی های دهان:
افرادی که سکس دهانی دارند در صورتی که شریک جنسی شان به زگیل تناسلی مبتلا باشد، در طول زمان به سرطانهای بافت پوششی دهان و گلو ممکن است مبتلا شوند.

پیشگیری از زگیل تناسلی

1)     استفاده از واکسن HPV

2)     انجام دوره ای آزمایش HPV

3)     استفاده از کاندوم به هنگام رابطه جنسی

4)     داشتن يک شريک جنسی

واکسن های HPV به نام Gardasil و Gardasil 9 از رایج ترین گونه های HPV که باعث ایجاد زگیل های تناسلی می شوند محافظت کرده و همچنین در برابر گونه های HPV که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند محافظت کنند. واکسنی به نام سرواریکس نیز موجود است که از سرطان دهانه رحم پیشگیری می کند اما تاثیری روی زگیل های تناسلی ندارد.

هر دو نوع واکسن باید قبل از اینکه فرد از نظر جنسی فعال شود، تزریق گردد، زیرا قبل از اینکه فرد در معرض  HPV  قرار گیرد، بیشترین تأثیر را دارد. واکسن HPV را افراد از سن ۹ سالگی و تا 45 سال می توانند دریافت کنند. این واکسن بسته به سن در یک دوره دو یا سه بار تزریق می شود.

کاربرد کاندوم یا محافظ دهانی در هر بار رابطه جنسی می تواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد. در واقع استفاده از مانع فیزیکی برای جلوگیری از انتقال ضروری است.

تمام زنان 25 تا 74 ساله ای که از نظر جنسی فعال هستند، باید سالانه یک بار آزمایش غربالگری دهانه رحم را انجام دهند. تست غربالگری دهانه رحم که در سال های اخیر جایگزین تست پاپ اسمیر شده است، می تواند به تشخیص زود هنگام HPV کمک کند.

تشخیص زگیل تناسلی در زنان:

روشهای اصلی و مدرن برای تشخیص ویروس HPV و عفونت حاصل از آن عبارتند از:

1)     آزمایش کولپوسکوپی و اسید استیک

2)     نمونه برداری یا بیوپسی

3)     آزمایش DNA

4)     نمونه برداری از سلول های دهانه رحم

در روش کولپوسکوپی که بصورت سرپایی و توسط پزشکان متخصص و با استفاده از لنز بزرگنمایی ویژه و کولپوسکوپ انجام می شود، دهانه رحم و واژن مورد معاینه قرار می گیرد. معمولا در صورت نیاز برای تشخیص بهتر از اسید استیک استفاده می شود.

در آزمایش اسید استیک، ضایعاتی که مشکوک هستند با اسید استیک خیس میشوند. اسید استیک طی ۵ تا ۱۰ دقیقه باعث بروز علائمی می شود که ابتلای فرد به زگیل تناسلی را مشخص می کند. اگر ضایعات پس از قرار گرفتن در معرض گاز مرطوب شده با اسید استیک ، سفید رنگ شوند نشانه زگیل تناسلی می باشند. از این روش برای تشخیص زگیل تناسلی در دهانه رحم و لابیا استفاده می شود.

کولپوسکوپی امکان نمونه برداری از بافتی که غیرطبیعی دیده شده است را فراهم می آورد. در واقع، نمونه برداری از نواحی مشکوک قسمت مهمی از کولپوسکوپی است، زیرا درمان بستگی به شدت ناهنجاری در نمونه بیوپسی دارد. اگر نتایج بیوپسی مرحله پیش از سرطان (دیسپلازی) یا سرطان را نشان دهد، درمان توصیه می شود.
روش معمول و پیشرفته برای تشخیص ویروسHPV ، ترکیبی شدن اسیدهای نوکلئیک ویروسی است. دو تکنیک اصلی در این روش عبارتند از:

ارزیابی جذب Hybrid Capture 2 (hc2): حساسیت و دقت آن تقریباً قابل مقایسه با روشهای تشخیص مبتنی بر PCR است. از مزایای این آزمون استفاده نسبتاً ساده و قابلیت تکرار خوب نتایج است که این تست را به بهترین روش استاندارد تشخیص HPV تبدیل می کند.

واکنش زنجیره ای پلیمراز  PCR: یک تست با هدف مشخص کردن توالی و شدت ناهنجاری HPV در نمونه های بیولوژیکی است.

نمونه برداری از سلول های دهانه رحم یک تست غربالگری است که سلولها را از دهانه رحم جمع آوری می کند تا هر گونه ناهنجاری یا سرطان در آن ناحیه مورد بررسی قرار گیرد.